Romatizma esasında bir hastalık değil başta eklem olmak üzere kemik, kas ve bunlar arasındaki bağlantıyı tutan yapılarda meydana gelen rahatsızlıkların genel bir tanımıdır. Özellikle orta yaşlardan itibaren görülen bu hastalık yaşam kalitesini oldukça olumsuz bir şekilde etkilemektedir. Romatizma nedir belirtileri nelerdir şeklindeki soruları cevaplamadan önce romatizma hastalığını yakından tanımak gerekmektedir.
Romatizma başta yetişkinler olmak üzere her yaş grubunda görülebilen iskelet sistemi dokularında meydana gelen şekil bozukluğu, ağrı ve hareket kısıtlılığı şeklinde tanımlanabilir. Kronik bir hastalık olan romatizma zaman zaman önemli iç organları da etkileyebilmektedir. Romatizma hastalığı herkesin bildiği gibi soğuk havalar nedeniyle değil iltihap oluşumu gibi nedenlerle meydana gelmektedir. İltihaplı ya da iltihapsız şeklinde genel olarak ikiye ayrılsa da romatizmanın pek çok çeşidi bulunmaktadır.
Aslında romatizma bir tek bir hastalığın görüldüğü bir durum değildir. Yaklaşık 200 adet hastalık romatizmanın içerisine dahil edilebilir. Hastalık birçok nedene bağlı olarak gelişebilir. Romatizma denince akla hemen yaşlı insanlar gelse de çocuklarda da azımsanmayacak sayıda görülebilmektedir. Kadınları daha çok etkisi altına alan bu hastalığın gut, ankilozan spondilit ve lupus gibi türleri bulunmaktadır.
Romatizmal hastalıklar genel olarak iltihaplı romatizma ya da iltihapsız romatizma şeklinde iki grupta incelenmektedir. İltihaplı romatizma dolaşım ve iskelet sisteminin ortaya çıkardığı bir hastalıktır. Birçok eklemde simetrik olarak görülebilir. İltihapsız romatizma hastalığı ise kıkırdak aşınması veya hasara uğraması gibi nedenlerle ortaya çıkar. İltihaplı romatizma hastalığında kıkırdağın çevresinde bulunan kemik yapısı bozulur. Yeni kemik oluşumu olsa da hareket kısıtlılığı meydana gelir. Hastalık CRP testinin bir uzman doktor tarafından incelenmesi sonucu teşhis edilir. CRP testi ile vücutta iltihap varlığı aranır ancak iltihabın nereyi tuttuğunu bildirmez.
Romatizma hastalığı taşıyan kişilerde en sık görülen belirti eklem ağrısıdır. Özellikle sabah erken saatlerde, ellerde ve ayaklarda ağrılar şiddetli hale gelmektedir. Romatizma hastaları yere bastığında ayak tabanları ve topuklarında hareketle geçen ağrılar mevcuttur. Hastalar uzun süre hareketsiz kaldığında kalçada, sırtta ve bel bölgesinde şiddetli ağrılar görülmektedir.
Eğer hastalar gün içerisinde hareket veya yorgunluk nedeniyle ağrı hissederlerse gizli romatizma olabilmektedir.
Romatizmada görülen belirtiler kimi zaman fıtık ile karıştırılabilmektedir. Romatizmadaki ağrılar fıtığın aksine hareket edilmediğinde ortaya çıkar fıtıkta ise bu ağrılar hareket ile beraber daha şiddetli bir biçim alır. Kimi zaman fıtık ve romatizmal hastalıklar aynı anda görülebilmektedir.
Aft ve behçet hastalığı omurga romatizmasının belirtisi olabilmektedir. Bitmeyen eklem ağrılarıyla görülen bu belirtiler aynı zamanda iltihaplı bağırsak hastalığı sonucunda da oluşabilmektedir.
Romatizmada görülen diğer sistemik belirtiler ise şu şekildedir;
Yaklaşık 200 adet romatizmal hastalık bulunmaktadır. Bu her romatizmal hastalığın ise ortaya çıkış nedeni farklılık gösterebilmektedir. Genetik, spor kazaları, aşırı kilo, ekleme aşırı yük binmesi ve doğumsal hasarlar gibi nedenler ile romatizmal hastalıklar sıklıkla görülebilmektedir.
İltihaplı romatizmal hastalıkların altında yatan sebepleri genellikle bilinmemektedir. Bağışıklık sisteminde meydana gelen bozulmalar ile meydana geldiği düşünülmektedir. Aynı zamanda stres, alkol ve sigara kullanımı ve çevresel etkiler de romatizmal hastalıkların başlıca nedenleri arasındadır.
Romatoloji doktorları hastayı tarama testlerine almadan önce detaylı bir anamnez alır. Fiziki muayene ile bir fikir edinilir ve hastaya çeşitli tetkikler yaptırılır.
Laboratuvar testleri hastalığın teşhisinde büyük bir öneme sahiptir. Hemogram, CRP ve anti CCP, romatoid faktör ve kan çökme hızı testleri romatizma şüphesi olan hastalarda yapılması gereken testlerdendir.
Romatizma hastalığının herhangi bir tedavi ile tamamen ortadan kaldırılması mümkün değildir. Hastaya ve altta yatan nedene göre planlanan tedavide hastalığın belirtilerinin uzaklaştırılması amaçlanır.
Hastalığın beraberinde getirdiği ağrılar romatoloji doktorlarına göre ağrı kesici kullanılarak ve hafif egzersizler ile hafiflemektedir. Bunların yanı sıra fizik tedavi uygulamaları da hastaları rahatlatabilmektedir.